Những điều tôi biết về Nguyễn Quốc Quân

Bảo Như

Đôi vợ chồng Nguyễn Quốc Quân - Mai Hương

Tôi còn nhớ lần đầu gặp anh Nguyễn Quốc Quân là trong một buổi tối họp mặt thân hữu rất bỏ túi để giới thiệu tập tâm bút Ngày Bão Loạn của thi sĩ Hương Giang. 

Anh Quân vóc dáng xương xương, tầm thước, gương mặt ưu tư với nét từng trải của một người đã qua rất nhiều gian nan cay cực trong đời, một người dám nói,dám làm.  Thoạt nhìn, so với những người sống lâu trong một xã hội no đủ như Hoa Kỳ, có thể nói anh hơi gầy và có vẻ buồn.Nhưng khi anh mở lời, thì không khí xa lạ rời rạc của đám đông chung quanh thoắt trở nên thân mật vui tươi ngay.Anh có lối nói chuyện rất sâu sắc và dí dỏm. 

Sau bữa  potluck (cũng bỏ túi), ai nấy an vị và "ổn định" để bắt đầu vào chuyện.Mọi người hiện diện tự giới thiệu, tới anh Quân, sau khi giới thiệu mình và một số chị, em, cháu của Mai Hương (thi sĩ Hương Giang, vợ anh) khá đông, ngang với số thân hữu hôm đó, anh giải thích:  “Nói để quý vị biết mà không bắt nạt, vì chúng tôi đông lắm đấy.”  Mọi người cùng cười ồ.  Sau đó tới phần nhân vật chính, thi sĩ Hương Giang chia sẻ tâm tình chị về “đứa con cưng,” Ngày Bão Loạn.

Tuy nhiên, khi mọi người nhận ra anh Nguyễn Quốc Quân là đảng viên Việt Tân đã từng về Việt Nam, và bị cầm tù, thì anh nghiễm nhiên trở thành nhân vật chính.  Chủ đề không định trước liền xoay quanh anh với các câu hỏi về Việt Nam, về nhà tù CS, anh có bị tra tấn không, chúng đối xử với anh như thế nào ... Để dẫn chứng những lối tra tấn rất tinh vi của CS,  Nguyễn Quốc Quân nói, “không cần phải bị đánh đập, nhưng nếu anh bị xếp ở sát ngay với phần tiêu tiểu công cộng dơ bẩn và hôi thối suốt đêm không thể ngủ được, thì có phải là “tra tấn” không?” 

Tới câu hỏi của tôi, "Anh có kinh nghiệm như thế nào để giữ vững tinh thần khi bị rơi vào tay CS?"  Có lẽ “trúng tủ,” nên anh trả lời hứng thú lắm.  Anh kể tường tận rất chi tiết, phân tích rất nhiều, từ niềm tin cốt yếu nhất giúp đứng vững là “tin chuyện mình làm là đúng” đến những “tiểu xảo” rất thực tế trong lúc đương đầu với các tay công an thẩm vấn, để giữ mình luôn ở trong thế “chủ động” bất kể thân phận “cá nằm trên thớt”, cố gắng lạc quan bằng cách nghĩ đến những tình huống có thể xấu hơn nữa để tạo cảm giác “dễ chịu hơn” với tình trạng hiện tại… Và điểm sau cuối này đã khiến tôi cảm kích khi anh nhấn mạnh rằng:  “Đừng bao giờ cho là mình phải là người chủ chốt, phải có mình trong ngày thành tựu ...  Hãy nghĩ mình chỉ là một viên đá lót đường, một mắt xích trong phong trào tranh đấu, sẽ luôn còn có những anh em bạn bè tiếp nối con đường của mình, thì sẽ không dẫn đến phải thỏa hiệp với CS”.  Bây giờ suy gẫm câu nói này, tôi càng thấm thía trước một chiến sĩ khiêm nhường nhưng mạnh mẽ, một “cấp cao” lý tưởng vì biết hy sinh, coi trọng và tin tưởng các chiến hữu của mình.

Trở về sau buổi tối đó, với tập tâm bút Ngày Bão Loạn, tôi không ngờ nó bao gồm những tuyệt tác thơ hết sức đặc biệt.  Tôi đọc say sưa, vừa sợ nhanh quá sẽ chóng hết.  Hiếm khi thích thú như vậy, tôi đã viết một bài giới thiệu cho Ngày Bão Loạn mà cả anh Quân cùng Mai Hương đều rất thưởng thức.  Mai Hương kể với tôi "anh Quân nói văn thơ của Hương và Như giống nhau lắm." Tôi lúc đó thầm nghĩ hai người họ quả là một cặp lý tưởng, và cả hai đã rất may mắn gặp được nhau.  Cho đến nay, anh Quân trở về công tác và bị bắt, đọc lời tâm sự của Mai Hương trên Facebook: “Hôm nay buồn quá, trời lại mưa nhẹ. Nhớ lời anh Quân dặn là dù có chuyện gì xảy ra, dù ảnh có bị bắt, hay phải xa gia đình một thời gian thì đó chỉ là sự xa cách của không gian, của khoảng cách, ảnh lúc nào cũng ở cùng gia đình cùng vợ con. Cố nghĩ theo như vậy nhưng sao vẫn buồn.” càng củng cố thêm ý nghĩ từ đầu của tôi:  Hai người họ thật xứng đáng là một cặp Tiên Long.

Sau lần đó, Mai Hương và tôi thỉnh thoảng vẫn gặp nhau.  Một lần cả nhóm mấy chị em chúng tôi hẹn nhau qua Facebook và skype, nói chuyện với Bùi thị Minh Hằng.  Tôi đã viết một bài tường thuật với tựa đề Vầng Trăng Sáng kể lại ấn tượng và hiểu biết của chúng tôi về người bạn gái cùng độ tuổi rất kiên cường trong xã hội “rừng rú” ở quê nhà. Trong buổi nói chuyện, Minh Hằng đã thổ lộ ý định sẽ tự thiêu, và sẽ chọn thời điểm mà cô cho là cần thiết để mong thức tỉnh lòng người, thống trị lẫn bị trị.  Chúng tôi đều rất xúc động.  Tôi thường … thẳng tuột, chuyện có sao viết vậy.  Nhưng khi chuyển cho các bạn tôi, cũng để xin phép các chị việc nêu danh các chị trong bài,  Mai Hương đã cho anh Quân “đọc ké”.  Thoạt đầu các bạn tôi không muốn dùng tên thật, nhưng anh Quân nêu một ý kiến rất thuyết phục, người trong nước còn không ngại dùng tên thật, trong khi chúng tôi ở xứ tự do mà không muốn dùng tên thật thì đáng thẹn lắm.  Nhưng góp ý làm tôi đặc biệt quý trọng nữa là, anh khuyên không nên viết rõ ý định “tự thiêu” của Minh Hằng, e rằng khi mọi người đều biết sẽ gây cho cô “áp lực” để phải thực hiện ý định, thứ nữa, sẽ khiến bộ máy công an CS rõ ràng về sự can đảm và kiên cường của cô, sẽ truy bức và làm khó dễ cô hơn.  Tôi nhận ra Nguyễn Quốc Quân ngoài khôn ngoan còn rất nhạy cảm, để tâm tới sự an nguy của người khác, ngay cả trong tình thế đang cần dấn thân và tranh đấu. (Nay thì tôi có thể kể chuyện này ra vì Minh Hằng đã công khai tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn trả lời đài RFA).

Lần thứ hai gặp lại anh Quân là trong một bữa party mừng năm mới nên rất đông người, nhộn nhịp.  Anh bận rộn chạy tới lui sắp xếp và tiếp đón bạn bè, chỉ kịp cười và hỏi tôi chớp nhoáng, nhưng ánh mắt anh sáng lên niềm vui chân thành chào đón.

Cuối tháng ba rồi, tôi ngạc nhiên khi nhận được email của anh mời tôi gặp mặt với anh và Mai Hương, một bữa tối, một cuộc picnic hay café Starbuck túy ý tôi lựa chọn.  Lý do anh nêu khá đặc biệt: “tôi sắp vắng nhà lâu vì công việc hãng, nên cảm thấy bị mất cái đặc quyền nghĩ rằng "BN vẫn ở gần đây, muốn làm thân lúc nào chả được"… 

Tôi đã chọn Starbuck.  Và chúng tôi đã có một buổi chiều nhạt nắng, gió tháng ba còn hơi giá bên một bàn ngoài hè Starbuck.  Dù vậy, suốt ba tiếng đồng hồ “café đạo”,  những chia sẻ về bản thân, gia đình, và ước vọng thật ấm áp, tôi không mảy may bận tâm trời gió, trong khi Mai Hương cứ e ngại cho tôi trong chiếc sweater quá mỏng mảnh.  Qua những câu chuyện, thì ra anh NQQ và tôi có ít nhất hai điểm tương đồng.

Tôi hỏi, anh đến với Việt Tân như thế nào?Anh kể, ngày ấy chứng kiến người ở chung nhà mắng quát một người tới mời mua báo Kháng Chiến, “tờ báo lừa đảo, mua, mua cái gì!”Thấy chỉ với giá bán một dollar cho tờ báo mà người bán vẫn rất nhẫn nhịn chịu đựng, anh Quân cảm thấy bất nhẫn quá, đã xen vào: “Tôi mua!”Từ không làm ngơ trước chuyện bất bình, anh Quân thắc mắc, và muốn tìm hiểu.Sau khi bình tâm đọc kỹ tờ báo, anh nhận định những bài viết,chủ trương của tờ báo không có gì sai cả... Thậm chí, hẳn nội dung của chúng phải rất gần với chính kiến của anh, để dẫn đến ngày hôm nay, người chiến sĩ Nguyễn Quốc Quân đang chiến đấu và phục vụ cho lý tưởng, cho đất nước dưới “danh hiệu” một đảng viên Việt Tân.Câu chuyện "bắt đầu" của anh khá đặc biệt, nhưng tôi hoàn toàn hiểu được vì tôi cũng có tính “nghĩa hiệp” này, cũng hay phản ứng trước những bất nhẫn, thích tự nhận xét thay vì bị ảnh hưởng mà ngả theo búa rìu dư luận. Đáng tiếc, tôi không có được tính can đảm, bất khuất của anh.

Tôi cũng “gặp” anh trong một ước vọng thời hậu … độc đảng. Vốn xuất thân là một thầy giáo khi còn ở Việt Nam, Nguyễn Quốc Quân vẫn nuôi mộng một ngày “khi đất nước thanh bình”sẽ lập ra một hệ thống trường học, nhận dạy và cấp học bổng cho các học sinh nghèo khắp mọi miền đất nước.Tôi hẹn anh, nếu đến ngày đó, chắc tôi cũng đã về hưu hoặc có thể xin về hưu sớm để góp sức.Và lại đáng tiếc, tôi không giống được anh tính chủ động. Nguyễn Quốc Quân, người đi tới để biến ước mơ thành sự thật chứ không chịu là người “wait and see” như tôi.

Tôi có gửi chia sẻ với anh một số bài viết. Anh đặc biệt thưởng thức “Có Phải Vì Người Việt Xấu Xí”, ngay sau khi đọc đã email cho tôi feedback. Bây giờ mở ra đọc lại những lời khuyến khích cảm động mà tôi đã trân trọng "starred" để đánh dấu, tôi không khỏi ngậm ngùi, quý mến. Anh cho biết đọc xong bài viết, đã cảm thấy “bừng bừng một bầu máu nóng," và tâm đắc quote lại đoạn kết: "Tôi ước mong tất cả mọi người Việt Nam ,,, làm thêm hơn các việc thường ngày một việc." Anh NQQ ơi, tôi cảm thấy hổ thẹn quá, tôi chỉ biết nói, mà không làm thêm được việc gì. Còn anh, anh không chỉ "làm thêm hơn các việc thường ngày một việc" mà anh đang làm nhiều đến phải bỏ cả việc thường ngày, bỏ hạnh phúc gia đình, và bỏ cả bản thân…

Email sau cuối vào trung tuần tháng Tư, hồi đáp lại lời chào tạm biệt, chúc anh lên đường công việc thuận lợi, tôi vẫn nghĩ anh đi công tác ở Úc cho hãng (theo anh cho biết), vì dù với tính đa nghi và nhạy cảm, tôi cũng không ngờ được rằng anh lại … cả gan trở về khi mà Việt Nam đã để tên anh vào black list. Cho đến ngày trên net, trên các tờ báo Việt Nam đều in đậm hàng tít, tin về việc bắt giữ “Khủng bố Nguyễn Quốc Quân,” hình anh được chúng chụp với nét mặt không tỏ vẻ vui buồn hay sợ hãi, chỉ có ánh mắt nhìn xuống, có lẽ để che giấu những suy tư toan tính đang “manh động” trong trí, tôi mới nhận ra mình còn rất “ngây”.

Buổi chiều tại café Starbuck với đôi vợ chồng yêu nước đó đã trở thành “đặc quyền” đối với tôi trong hồi ức.  Không biết ngày nào tôi lại có được “đặc quyền” này, nhưng tôi mong ngày đó sẽ không lâu.  Lương tri của những người mến mộ, bạn bè anh, các chiến hữu của anh, người vợ hiền, và tôi, người may mắn mới được anh coi là bạn, sẽ làm tất cả những việc có thể để đòi lại tự do cho anh, người đang hiến dâng tự do của mình cho đồng bào, cho đất nước.

Bài viết này xin tặng chị Mai Hương, người phụ nữ luôn bên cạnh anh Nguyễn Quốc Quân, người mà ngoài sự thương cảm đến chị trong hoàn cảnh hiện tại, vốn luôn chiếm trọn lòng mến phục của tôi.  Bên cạnh người đàn ông bất khuất là một người đàn bà quả cảm.  Chúc sức khỏe và may mắn nhé Mai Hương.

Bảo Như

DienDanCTM

nguồn: http://www.vietbao.com