Định hướng và kiểm duyệt báo chí xuất bản: một cách sát thương dân tộc

Nguyễn Đình Bổn

Thủ tướng rồi bộ trưởng bộ TTTT tại Việt Nam đã tuyên bố: VN không thể có báo chí, nhà xuất bản tư nhân. Nghĩa là toàn bộ cái quyền đọc, viết phải nằm trong sự kiểm duyệt và định hướng của nhà cầm quyền. Điều này đã, đang và sẽ tạo ra những hệ lụy khủng khiếp, mà tôi cho là có tính sát thương dân tộc.

Ngày nay chúng ta thấy chuyện giết người, cướp của, hiếp dâm... liên tục xảy ra, tội phạm ngày càng trẻ, hành động ngày càng tàn bạo, mất hẳn tính người. Chuyện này chẳng cần đưa ví dụ vì nó xảy ra hằng giờ và báo chí, các trang mạng khai thác tối đa mọi ngóc ngách, nhằm câu độc giả với mục đích cuối cùng là kiếm tiền. Nhiều khi tôi tự nghĩ, có khi nào những cây bút chuyên mô tả và dệt chuyện phản văn hóa đó, những người lãnh đạo các tờ báo đó, nghĩ một chút về lương tâm của người cầm bút, về con cái, gia đình mình, bởi không chỉ các trang mạng chuyên đưa tin giật gân, giờ đây ngay cả các tờ báo từng có tiêu chí đàng hoàng như vietnamnet, Thanh Niên... sau vài lần thay đổi nhân sự cũng nhảy vào khai thác chuyện giết và chuyện cởi!

Điều này ảnh hưởng nhãn tiền và như một qui luật Nhân- Quả vào cuộc sống người dân. Báo chí
càng khai thác, cướp hiếp và khiêu dâm càng nhiều, cướp hiếp càng nhiều, báo chí càng có đề tài để viết. Chỉ cần quan sát, chúng ta sẽ nhìn thấy từ cái nền đã đổ vỡ toàn diện của giáo dục, những thế hệ lớn lên, không có một chút lý tưởng nào về nhân bản, không tin ở ý thức công dân bởi từ nhà trường cho đến xã hội và phương tiện giải trí, bày ra cho bọn trẻ nhìn thấy những khốc liệt của tranh đấu giành quyền chức, miếng ăn... bày ra cho bọn trẻ cách thức kiếm tiền nhanh và hưởng thụ, bày ra cho bọn trẻ thấy cuộc sống là những chuỗi bất công nhưng không chỉ cho họ cách thức lành mạnh để xóa bỏ cái bất công đó. Và hệ lụy là sự giả dối lên ngôi, bạo lực bùng phát, tệ nạn lan tràn... 

Chính cách định hướng và kiểm duyệt báo chí xuất bản là một nhân tố quan trọng đưa đến bi kịch này của dân tộc. Những người cầm quyền đã quá nhạy cảm để cấm báo chí tự do nhưng một mặt họ thả ga cho báo chí khai thác những mặt trái của xã hội, ai cũng biết tại VN vào một trang web sex dễ dàng trong khi đó vào các trang "lề trái", thậm chí facebook phải vượt tường lửa!

Về mặt văn hóa đọc, chính không có tự do báo chí và xuất bản nên mức độ suy đồi cũng diễn ra như một bi kịch. Trong khi các sách rẻ tiền, thậm chí có hại như thứ gọi là "ngôn tình" của Trung quốc xuất bản hằng ngày, đưa người trẻ vào những cơn mơ phi thực tế, dìm sâu cái cảm thụ ngôn ngữ văn chương xuống đáy bùn thì các sách kinh điển một số cấm in, một số in ra bị thu hồi và nhiều cuốn chỉ bán lèo tèo vì cái cách nghĩ, cách sống đã ảnh hưởng sâu sắc đến cách đọc của những thế hệ đi sau. 

Điều này càng nguy hiểm hơn cả thời "ngăn sông cấm chợ" những  năm trước 1980, vì thời đó các danh tác được in vẫn khá chỉn chu và được đọc một cách mê say... Giờ đây văn chương, cụ thể là sáng tác của các nhà văn được in tại các nhà xuất bản đã đánh mất hoàn toàn giá trị nhân bản và thẩm mỹ. Bởi trước khi ra đời, nó chỉ còn lại là những văn bản méo mó vì người viết phải tự kiểm duyệt sau đó đến lưỡi kéo của các biên tập viên phần lớn là dốt nát và chữ ký của ông TBT luôn sợ mất ghế. Không có một môi trường văn hóa lành mạnh, một không khí sáng tác trong ý niệm tự do tuyệt đối của người nghệ sĩ, những tài năng dần thui chột và tàn lụi, hoặc trở thành dị dạng nếu thỏa hiệp. Đó chính là lưỡi kiếm sát thương một nền văn học nghệ thuật của độc tài và kiểm duyệt!

Có biện luận rằng chính nghệ sĩ phải là người có ý thức sáng tạo tự do tuyệt đối và khi viết anh phải vượt thoát những ràng buộc về mọi mặt cuộc sống, kể cả chính trị. Thế nhưng thực tế một nghệ sĩ tài hoa không phải bao giờ cũng là một dũng sĩ. Xuất bản một cuốn sách không cần kiểm duyệt ở nước ngoài ư? Hay là trên internet? Chuyện này hoàn toàn trong tầm tay người viết hiện nay, nhưng sau đó là gì? Là mất việc nếu anh đang làm việc ở một cơ quan nào đó. Là phải đối đầu với bao rắc rối nảy sinh từ chính bộ phận kiểm soát của nhà cầm quyền. Và khủng khiếp hơn, là có thể phải đối mặt với tòa án vì những điều luật vô lý khác... trong khi có thể không nhận lại được một sự tưởng thưởng nào, liệu có mấy ai dám chấp nhận sự thật khắc nghiệt này?

Những người cầm quyền tin rằng một chuyện không thật thì khi nhắc đi nhắc lại nhiều lần trên hệ thống tuyên truyền nó sẽ trở thành sự thật, thành niềm tin. Nhưng chính cái cách vừa ràng buộc, vừa buông lỏng báo chí và xuất bản, xem nó chỉ là phương tiện tuyên truyền và kiếm tiền đã hủy họai nhanh nhất nền văn hóa dân tộc, làm tha hóa đạo đức những thế hệ mới, giết chết từ trong trứng nước những sáng tạo tài hoa khác biệt, làm tha hóa nhân cách hoặc thủ tiêu ý thức sáng tạo của tầng lớp nghệ sĩ khi bắt họ phải chọn lựa, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, là đóng vai một tên tù nhân hay một kẻ đầy tớ! 

Nguồn: https://www.facebook.com/notes/nguyendinh-bon/định-hướng-và-kiểm-duyệt-báo-chí-xuất-bản-một-cách-sát-thương-dân-tộc/

DienDanCTM