Nga phải bồi thường 50 tỉ Mỹ kim

Ông Mikhail Khodorkovsky

DienDanCTM - 29/7/2014

Vào ngày 18/7 vừa qua, PCA (Permanent Court of Arbitration, Toà Trọng Tài Thường Trực) đã phán quyết là nước Nga phải bồi thường cho các cổ đông của công ty Yukos khoản tiền khổng lồ là 50 tỉ mỹ kim vì đã chiếm đoạt công ty này khiến công ty vỡ nợ, và sau đó đã bán tài sản của công ty cho các công ty quốc doanh của Nga trong mục tiêu chính trị, và tống giam Chủ Tịch của Yukos là Mikhail Khodorkovsky với tội danh lừa đảo và trốn thuế mà trong thực tế được tin là vì mục tiêu chính trị. 

Đây là phán quyết bồi thường lớn nhất từ trước đến nay của PCA tuy rằng chỉ bằng một nửa số tiền mà nguyên đơn đòi bồi thường.

Nguồn tin trên đã được luật sư Emmanuel Gaillard của GML Ltd, là cổ đông chính của Yukos, cho biết.

PCA là một tổ chức quốc tế đặt tại The Hague, Hà Lan, được thành lập vào năm 1899, với mục tiêu làm trọng tài, hoà giải và giúp tìm hiểu dữ kiện để việc giải quyết những tranh chấp giữa các
quốc gia, những tổ chức liên quốc gia và những tổ chức tư nhân bằng cách thiết lập những toà án trọng tài và hỗ trợ việc làm của họ. PCA không phải là một "toà án" theo nghiã thường, mà thực chất là một cơ quan hành chính, và sinh hoạt song song với ICJ (International Court of Justice, Toà Án Công Lý Quốc Tế) trực thuộc Liên Hiệp Quốc.

Yukos từng là tập đoàn khai thác dầu hoả lớn nhất ở Nga, mà người sáng lập là tỉ phú Mikhail Khodorkovsky, bị một toà án ở Nga kết tội trốn thuế và tài sản bị đông lạnh dẫn đến phá sản vào năm 2006. Hội Đồng Nghị Viện của Ủy Hội Âu Châu vào thời điểm đó đã lên án hành động của nước Nga đối với Yukos cho là được sắp đặt với mục tiêu chính trị và vi phạm nhân quyền.

Bộ Trưởng Tài Chánh Nga đã phát biểu là phán quyết của PCA "sai lầm nghiêm trọng và có động cơ chính trị" và nước Nga sẽ khiếu nại, mặc dầu không cho biết bằng cách nào và ở đâu, và nói là PCA không có thẩm quyền vì nước Nga chỉ "ký" chứ không "phê chuẩn" Energy Charter Treaty. Tuy nhiên, trong tiến trình xét xử, vào năm 2009 PCA đã phán quyết là "ký" là đủ và Tòa có thẩm quyền và tiếp tục tiến hành. 

Luật sư Gaillard cho biết là phán quyết của PCA là chung quyết. Toà đã phán quyết và phán quyết sẽ được thi hành. Tuy vậy, ông Gaillard nói là việc thu tiền bồi thường có thể kéo dài nhiều năm và sẽ là một cuộc chiến trường kỳ. Trong quá khứ, việc thu hồi tiền bồi thường trong những trường hợp tương tự gặp nhiều khó khăn với những kết quả khác nhau.

Ông Khodorkovsky bị giam 10 năm, từ 2003 tới 2013, dưới thời Tổng Thống Vladimir Putin. Ông xếp hạng 15 trong số những người giàu nhất thế giới với tài sản là 15 tỉ mỹ kim. Sau khi ra tù, tài sản của Ông ước lượng còn khoảng 170 triệu. Ông Khodorkovsky nói Ông hoàn toàn thoả mãn với phán quyết của PCA. Luật sư Gaillard nói "Đây là một ngày tuyệt vời của luật pháp. Nước Nga đã bị nhất trí phán quyết là phải chịu trách nhiệm về việc vi phạm luật pháp quốc tế của họ".

Nước Nga và Việt Nam là 2 trong số 115 quốc gia thành viên của PCA./.