Chiên & Rán

Tưởng Năng Tiến
V tui người min Nam, quê quán tut lut dưới Gò Quao hay Tc Cu gì đó. Hi mi cưới, khi tui còn nhan sc, nàng mê tui gn chết nên lúc nào cũng hn h và vui … như Tết – dù phi sng (chung) vi m chng!

Có ba, má tui phán ngang “sao tao thèm ăn cá rán quá” hà. Bà già va dt câu là nàng dâu le te xách gi chy ra ch cp kỳ. My tiếng đng h sau, nàng tht thu quay v. Mt xi lơ:
“Em đi hi tùm lum khp nơi mà không đâu có ‘cá rán’ hết trơn. Ch nào cũng ch by bán cá chim, cá chun, cá chép, cá lóc, cá lt, cá lìm kìm, cá lòng tong, cá mú, cá hú, cá măng, cá cơm, cá cam, cá c, cá trê, cá trích, cá trm, cá heo, cá hương, cá h, cá lù đù, cá lìm kìm, cá lia thia, cá da, cá đng, cá đi, cá đèn cy, cá bè, cá b, cá bng – bng kèo, bng da và bng đá – thôi hà. Ti nghip má quá anh à!”

Tui cười ngt:
“Tri đt qu thn thiên đa ơi, bà già thèm ăn cá chiên đó cưng à. Cá chiên dm nước mm là món rut ca b mà, ch làm kh gì có con cá nào tên là “cá rán.”
Má tui qua đi đã lâu, tình cm v tui dành cho chng – tt nhiên – cũng qua lâu không kém, đã xa như … dĩ vãng. Ba ri, tui cũng làm b phán (đi) mt câu, coi th tình đi bc bo (và lt lo) ti c nào cho biết:
- T nhiên sao anh thèm nhu vi cá rán quá, mình ơi.
- Sao mà c thèm nhu hoài vy, cha ni? Hi đêm mi xn gn chết, ói ma tùm lum, bt người ta dn thy bà luôn mà …
Nói vy nghe chc cũng hơi có v phũ phàng – đi vi mt thng chng già đã hết thi, chán đi, và nát rượu – nên ngp ngng (chút xíu) ri con m xung ging:
- Thích thì ra ch mà mua, cá chiên free mà.
Mua thì mua. Tui chy xe ra ch, xăm xăm ti quy bán cá nhưng (ch may) gp lúc đang có chuyn lùm xùm:
- Ý, mèng đéc ơi, sao không thay du đi my cha? C đ chiên hoài vy cá hôi rình à, ai mà ăn được?
- Hôi đâu mà hôi, du mi thay mà cái bà này nói l chưa?
- Không dám mi đâu, nghe cái mùi là biết “quá đát” lâu ri, khét lt à. Du chiên cá chng vài ba ba là phi thay ch. Tui kêu s y tế kim tra nó pht cho sc máu ráng chu à nha.
Chuyn um xùm ti đây, tt nhiên, phi chm dt lin. Làm ch hay làm nhà hàng ( M) mà nghe ti s y tế hay s v sinh gì đó là ch nhân lt đt chy ti tc thì, và xin li ri rít.
Ri ngay sau đó, mt t giy nh – nguych ngoc my ch – được dán ngay trước quy : “XIN LI QÚI KHÁCH CHÚNG TÔI PHI TM NGƯNG RÁN CÁ Đ THAY DU MI”.
Người viết, xem chng, không phi dân min Nam. Thành ng “mèo mù v m rán” (chc chn) phi có xut x t min Bc. Cũng t min đt này, trong vòng gn ba thp niên va qua – nht là t Đng và Nhà Nước đã “dũng cm” và “quyết tâm” đi mi – người ta hay nói đến chuyn “ly m nó rán nó.”
Người tiên phong trong “chiến thut” này, có l, là đo din Trn Văn Thu. Phim (Chuyn T Tế) do ông làm đo din, m đu bng câu: ”Tt nhiên, ch có loài súc vt mi có th quay lưng li ni đau kh ca con người, mà chăm lo riêng cho b da ca mình,” và được chú thích rng đó là li ca ca Karl Marx.

Chuyn T Tế được sn xut năm 1985, hai năm sau mi được phép công chiếu. Hai năm sau na thì ch nghĩa Marx (bng) chuyn sang t trn. T đó, dường như, không còn ai dùng m Marx đ chiên/rán gì na ráo.
Loay hoay mt thi gian, thiên h xoay ra hay dùng … m Bác. Trong cun Nht Ký Rng Rn (mng tang) ca c trung tướng Trn Đ, ông H Chí Minh được trích dn đến sáu by ln. Dù vy, tác phm vn b cm lưu hành Vit Nam và bn thân tác gi vn b bôi bn – ngay c sau khi ông đã t giã cõi đi!

Gn hơn, trong mt bài viết ca nhà báo Tng Văn Công (“Góp Ý Vi Đi Hi XI Đng Cng Sn Vit Nam“) tác gi đã cn thn trích dn c H c chc ln. Dù vy, ông vn b báo Quân Đi Nhân Dân phê phán là có “mưu đ thâm him … din biến hoà bình.”

Gn hơn na là “Thư Cm Ơn Đng Bào Trước Ngày X Phúc Thm Ca Tiến Sĩ Lut Cù Huy Hà Vũ,” trên din đàn Dân Làm Báo, vi câu kết như sau: “Tinh thn Ch tch H Chí Minh sng mãi trong s nghip ca nhng người đu tranh cho t do, dân ch Vit Nam!”

Bc thư đã gây mt cuc tranh cãi um xùm vi 219 phn hi. Phn ln đu t thái đ ng ngàng (hay tht vng) vì s xut hin đt ngt ca “tinh thn ch tch H Chí Minh” mt nơi mà h ít ng đến nht.
Chiến thut “ly m nó rán nó,”qua bc thượng dn, không mang li kết qu mong mun trong vic tranh th cm tình ca công lun, và cũng không thay đi được gì bn án trong phiên toà chung thm. M Bác, rõ ràng, đã quá “date” ri, theo như nhn đnh ca nhà văn Phm Đình Trng:

“H Chí Minh có nhng phm cht đáng quí ca thi nghèo kh tht lưng buc bng đánh gic. Chiếc chiếu cói tri giường ng ca H Chí Minh trên nhà sàn đã cũ rách nhưng H Chí Minh không cho thay. Nó mi rách mt ch mà b c chiếc chiếu thì phí quá! Nói vy và H Chí Minh ly kim ch t khâu ch rách li! Nhưng ngày nay ngân sách nhà nước va phi đ ra hàng ngàn t đng đ kích cu, kích thích tiêu dùng đ phát trin sn xut. Cái chiếu cói cũng như mi hàng hóa khác đu có gii hn s dng. Gii hn s dng y được ngôn ng quc tế hóa là “đát”. Hết đát thì phi b, thay cái khác. Hàng hóa có tiêu th được, sn xut mi phát trin. Mt thí d đ thy mt phm cht rt đáng quí ca H Chí Minh ngày nào nay cũng không th ‘hc tp’ được na!”
Nhân vt lch s dù vĩ đi đến đâu cũng đu có đát. Hết đát, hết thi đi ca mình thì lui v quá vãng, lui v thi ca mình đ thi đi khác xut hin, đ nhân vt lch s khác thay thế. n ào lôi nhân vt lch s t quá vãng ra hin ti là vic làm trái t nhiên, trái qui lut, là ph nhn hin ti. Vi công tác tư tưởng, đó là s yếu kém, không biết làm vic, đành lôi bài bn cũ ra xào xáo li!”

Không “xào xáo li” thc ăn cũ, hay không dùng thc phm quá hn – nói nào ngay – là tiêu chun sng ca con nhà khá gi. Cái gì quá đát là b vô thùng rác.
Khi nghèo khó, đôi khi, người ta phi sng theo kiu khác. Đ quá đát vn c dùng đi, và thường thì vn còn dùng được, ch chết ai đâu. Đ dm mi thc là nguy hi.
Ngày 5 tháng 1 năm 2012, vnexpress đi tin: “Du lc gi gây vô sinh xut hin nhiu Trung Quc. Chính quyn thành ph Đông Quan, tnh Qung Đông mi đây đã tch thu gn 600 chai du lc gi… Đây không phi ln đu tiên các cơ quan chc năng phát hin du lc gi ti Qung Đông. Tháng 3 năm ngoái, cnh sát ti thành ph Thiu Quan cũng phát hin mt cơ s sn xut du lc gi trái phép bng cách trn du đu tương, tinh du và cht to màu. Hơn 700 chai du gi đã b tch thu.”
Du ăn mt khi đã được đóng gói, dán nhãn thì rt khó đ phân bit hàng tht gi vì chúng được dán nhãn ca nhng thương hiu ni tiếng.”
Cùng thi đim này, nhà xut bn Tiếng Quê hương cũng cho phát hành cun Nhân Văn Giai Phm Vn Đ Nguyn Ái Quc (*) ca nhà phê bình văn hc Thy Khuê. Trong phn li ta bà cho biết:
Trong quá trình làm vic, có nhng ngã r bt ng: kho sát v Phan Khôi, tôi thy sau khi đi Pháp v, Phan Châu Trinh giao cho Phan Khôi nhim v viết li lch s đi mình, t đó, phi tìm hiu v nhng ngày Phan Châu Trinh Pháp, dn đến mi tương quan gia Phan Châu Trinh và Nguyn Ái Quc/H Chí Minh, người t nhn là lãnh t đu tiên ca phong trào Vit kiu Yêu Nước.”
“Tôi tìm đc nguyên văn tiếng Pháp các bài viết ký tên Nguyn Ái Quc, mi thy tác gi nhng bài viết này phi là người biết tiếng Pháp rt sâu và có văn tài; không th là người mà Trn Dân Tiên mô t trong cun hi ký ‘Nhng mu chuyn v đi hot đng ca H Ch tch’. Vy có mt s gi mo lch s quan trng cn phi tìm hiu đến ngun ci. Đó là lý do ti sao có phn biên kho v Vn đ Nguyn Ái Quc trong cun sách này.”

“S gi mo lch s quan trng” này, và công vic “tìm hiu đến ngun ci” ca Thy Khuê đã đưa đến li khng đnh ca tác gi, đu chương 16, như sau:
Tiu s H Chí Minh là mt bí mt. Ch nào ông mun viết (hoc sai người viết), ch nào giu đi hoc thêm tht vào, đu có ch đích rõ ràng. Và ông không h ngn ngi nhn mình là tác gi nhng bài viết và nhng công trình không phi ca ông. Trong phm vi kho lun này … ch chú ý đến thi kỳ Nguyn Tt Thành Pháp, t 1919 đến1923. Thi gian này, ông t nhn mình là Nguyn Ái Quc và chính nhng bài báo ký tên Nguyn Ái Quc/Quc đã xây dng nên huyn thoi H Chí Minh.” 
Té ra: huyn thoi, và “nn móng tư tưởng H Chí Minh” đu là đ dm. Tuy thế, nó vn được chăm chút, gi gìn, thêm tht và bi đp cn thn (không ngng) mãi cho đến hôm nay, theo ghi nhn ca Wikipedia:

“Ti Vit Nam, hình nh H Chí Minh ph biến khp nơi như là mt ‘tm gương sáng ngi v đo đc’, mt ‘nhân cách cao thượng’, được coi là mt ‘thn tượng.’ Nhng tác phm nói v H Chí Minh thường ca ngi nhng đc tính tt đp ca ông. Các cp y Đng Cng sn Vit Nam thường xuyên tuyên truyn, vn đng cán b, đng viên ca Đng Cng sn Vit Nam và nhân dân hc tp và làm theo tm gương đo đc, li sng ca H Chí Minh.”

Tho nào càng “hc tp tư tưởng và làm theo tm gương đo đc, li sng” ca Bác thì toàn Đng và toàn dân càng sa vào con đường ln bi, không li thoát.
Tưởng Năng Tiến
DienDanCTM

1 comments:

Du khách có thể đặt phòng khách sạn trực tuyến để được giá tốt nhất tại Đồ Sơn. Dịch vụ khách sạn hàng đầu Đồ Sơn, khach san Do Son, dat phong khach san Do Son.
khách sạn Hạ Long
khách sạn Huế

Đăng nhận xét

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More