Chạy ... nhưng có thoát không?

DienDanCTM - 11/8/2014

Yu Zhendong

"Nước Mỹ đã trở thành nơi chọn lựa của những người Trung Quốc trốn tránh pháp luật". Đó là lời tuyên bố của ông Liao Jinrong, Tổng Giám Đốc Phòng Hợp Tác Quốc Tế thuộc Bộ Công An Trung Quốc. Ông Liao cho biết hiện nay tại Hoa Kỳ có hơn 150 kẻ trốn chạy kinh tế từ Trung Quốc, phần lớn là tham nhũng hoặc đang bị cáo buộc tội tham nhũng, trên tổng số gần 500 trên khắp thế giới.

Theo các con số của Bộ Công An thì trong thập niên vừa qua, cảnh sát Trung Quốc chỉ bắt mang về nước được có 2 người trong số 150 kể trên, và một trong 2 người đó là ông Yu Zhendong, cựu Giám Đốc chi nhánh ngân hàng Bank of China tại Kaiping, Quảng Đông. Nhân vật Yu này đã bị kết tội tham nhũng và biển thủ khoản tiền $482 triệu đô, và đã bị trục xuất về
Trung Quốc vào năm 2005 sau khi trốn chạy 4 năm trời.

Ông Liao nói: "Chúng tôi gặp khó khăn trong việc đem những kẻ trốn chạy từ Mỹ về Trung Quốc để xét xử vì giữa Mỹ và Trung Quốc không có thoả hiệp trục xuất, và thủ tục pháp lý thì dài và phức tạp".

Ông Liao nói là thoả hiệp trục xuất giữa các quốc gia là điều cần thiết, nhưng vẫn chưa có mấy tiến triển giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Hiện Trung Quốc đã có thoả hiệp trục xuất với 35 quốc gia, và đã ký 113 thoả hiệp hợp tác song phương với 98 quốc gia khác. Nhờ những thoả hiệp này, trong vòng 8 năm qua, Trung Quốc đã bắt hồi hương được hơn 800 kẻ trốn chạy từ 20 quốc gia khác.

Một người trong số đó là nhân vật nổi tiếng Lai Changxing, bị kết tội điều hành một đường dây khổng lồ. Lai Changxing bị trục xuất từ Canada về Trung Quốc vào năm 2011 và sau đó bị kết án tù chung thân vì tội biển thủ tiền bạc và trốn thuế với tổng số tiền ước lượng là $6,4 tỉ đô.

Một nhân vật nữa là Gao Shan, cựu Giám Đốc của chi nhánh ngân hàng Bank of China, cũng bị trục xuất từ Canada về Trung Quốc vè tội gian lận tài chánh, tuy rằng Canada, giống như Hoa Kỳ, cũng không có thoả hiệp trục xuất với Trung Quốc.

Ông Liao nói thường mất từ 3 tới 5 năm để hồi hương một kẻ trốn chạy, và có khi lâu hơn.

Theo một số ký giả có cơ hội phỏng vấn thì gần như tất cả các quan chức đã và đang chạy sang Hoa Kỳ đều chọn cách này vì tin vào hệ thống pháp lý Hoa Kỳ. Cho dù họ có tội đi nữa thì vẫn sẽ được xét xử nghiêm minh và độc lập với ngành hành pháp, bất kể chính sách đối ngoại hiện hành của chính phủ Hoa Kỳ. Trong khi đó, tại Trung Quốc, vì nằm trong hệ thống nên họ có thể khẳng định toàn bộ các tòa án ở mọi cấp chỉ là vũ khí của phe phái đang nắm quyền. Do đó, việc đưa ra tòa chỉ là màn trình diễn của chế độ để nhục mạ công khai các "bị cáo", biểu diễn quyền lực của phe hay cá nhân đang nắm quyền, và tạo sợ hãi trong những kẻ còn lại của phe nhóm thất thế./.