Ls. Lê Công Định
Sáng nay tôi lại đến trụ sở ủy ban nhân dân phường
trình diện theo định kỳ hàng tháng. Sau thủ tục chào hỏi thông
thường, đại diện chính quyền địa phương xuất hiện, nhưng lại là một
anh Phó Chủ tịch phường. Bắt tay anh mà mắt tôi cứ nhìn ra ngoài cửa
phòng như tìm ai khác. Ngoài phố một màu trắng xóa, không thấy ai.
Bỗng tôi nhớ mấy câu trong bản nhạc bất hủ của nhạc sĩ Trường Sa:
“Phố vẫn hoang vu từ lúc em đi …” Rồi tự nhủ, “lời nào gian dối cũng
xin qua rồi!”
Quay trở về thực tại …, trước mặt tôi là 8 người
đàn ông, 2 dân sự và 6 công an. Khi tôi đưa ra bản “Báo cáo chấp hành
án tháng 1/2015” theo thường lệ, bầu không khí của căn phòng trở nên
căng thẳng, vì lời lẽ tôi viết như sau chăng (?): “Vào ngày 22/1/2015, từ
23g15 đến 23g45, công an khu vực thuộc phường Tân Phú đã đến kiểm tra
việc “chấp hành án quản chế” của tôi tại nhà riêng một cách vô lối
mà không dựa trên bất kỳ văn bản pháp lý nào. Thêm vào đó công an khu
vực lại tự ý lập biên bản và mời tôi lên trụ sở công an phường làm
việc một cách không cần thiết vào sáng ngày 26/1/2015. Theo tôi đó là
sự lạm quyền và cần phải chấm dứt.”
Hầu như suốt buổi làm việc, tôi và các anh công an
tranh luận về cách diễn giải luật. Tôi mang theo hai văn bản luật pháp
về cư trú và quản chế để “nói có sách mách có chứng”, nhưng các
anh lại hiểu theo cách khác mà tôi không đồng ý. Vì các anh không nêu
ra được văn bản luật biện minh cho cách hiểu của mình, nên chúng tôi
đành kết thúc tranh luận và tôi nói rõ: “Tôi ghi nhận ý kiến của
các anh, nhưng trừ phi các anh đưa ra quy định luật pháp nào nêu cụ
thể cách diễn giải đó thì tôi chấp hành, bằng không tôi sẽ làm theo
văn bản luật tôi có!” Các anh đáp lại rằng: “Chúng tôi chỉ có ý
nhắc nhở, chứ không phạt anh, từ “xử lý” không có nghĩa là “xử
phạt” nên anh không cần nhạy cảm như thế (!)” Tôi trình bày, “tôi là
công dân và không thích công an khám nhà mình vào ban đêm, nên trừ phi
có bằng chứng tôi vi phạm pháp luật, các anh không nên làm như vậy.”
Một anh an ninh ở Bộ Công an cùng dự khán, tỏ vẻ
giận dữ rằng: “Anh viết như vậy khác nào chửi chúng tôi!” Tôi ngạc
nhiên, “câu nào trong bản báo cáo đó được hiểu là “chửi” thế?” Anh
ấy đáp, “anh có chửi hay không tự anh hiểu!” Tôi nói một cách thẳng
thắn rằng: “Thứ nhất, không câu nào hàm ý chửi các anh. Thứ hai, rõ
ràng các anh không quen nghe lời góp ý thẳng của dân, nên ai nói như
vậy đều hiểu ngay là chửi.” Anh ấy đề nghị tôi viết lại bản báo
cáo và bỏ đoạn nêu trên, tôi hơi cao giọng: “Tôi không việc gì phải
viết lại, nhận hay không là chuyện của các anh. Nó thể hiện thái độ
của tôi, chứ không phải là sự khiếu nại để có thể tách ra thành
một văn bản khác.”
Một anh an ninh ở quận chuyển sang đề tài khác,
hỏi rằng: “Trong một lần bình luận câu nói của Tổng thống Obama về
Bắc Triều Tiên trên facebook, anh bảo các chế độ độc tài rồi sẽ sụp
đổ. Ý anh là gì?” Tôi đáp, “mọi chế độ độc tài trên thế giới đều
sẽ phải thay đổi, kể cả Việt Nam.” Anh ấy nói, “vậy chế độ ở Việt
Nam sẽ thay đổi hay sụp đổ?” Tôi giải thích, “sụp đổ là một trong hai
hình thức của thay đổi, nếu chuyển đổi như Myanma thì đó là sự thay
đổi tốt đẹp, còn sụp đổ như các nước Đông Âu lại là sự thay đổi tệ
hại.” Anh an ninh ở Bộ Công an gật gù, “tôi đồng ý với anh rằng sụp
đổ là một hình thức của thay đổi, nhưng tùy theo cách nhìn của mỗi
người mà nó tốt hay xấu thôi.” Tôi quay sang cám ơn anh vì đã hiểu
đúng ý tôi muốn nói.
Một anh an ninh ở Sở Công an hỏi: “Nhóm 8406 kêu
gọi xóa bỏ Điều 4 của Hiến pháp, anh nghĩ sao?” Tôi trả lời ngay
rằng tôi hoàn toàn ủng hộ lời kêu gọi đó. Anh ấy hỏi lại, “tức là
anh cũng muốn xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng?” Tôi giải thích, “Điều 4
duy trì sự độc quyền lãnh đạo của Đảng Cộng Sản, bỏ Điều 4 là xóa
sự độc quyền đó, chứ không phải xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng Cộng
Sản; trong một thể chế đa đảng nếu tranh cử công bằng và nhận được
sự tín nhiệm của toàn dân thì Đảng Cộng Sản hoàn toàn có thể cầm
quyền và tôi sẽ ủng hộ điều đó bởi tôi cổ súy một nền dân chủ
thật sự.”
Các anh an ninh hỏi tại sao tôi ca ngợi tuyên ngôn
của nhóm Rapper Nah-Sơn, tôi đáp rằng tôi mong giới trẻ ngày nay nhìn
nhận đa chiều các vấn đề xã hội, chứ không chỉ một chiều theo lời
tuyên truyền của nhà nước, bởi lẽ thời đại ngày nay đã khác mươi năm
trước, thông tin nhiều hơn, những giáo điều không còn phù hợp với
thực tiễn của một nền kinh tế đang phát triển, tuổi trẻ dễ và cần
tiếp nhận cái mới để góp phần phát triển đất nước.
Các anh an ninh tỏ vẻ khó chịu khi nhắc đến việc
tôi tham gia hội luận trên mạng truyền thông của BBC vào ngày 22/1/2015,
rồi giả vờ hỏi tôi đã nói gì trên đó. Tôi đáp khi được phóng viên
BBC hỏi về các video clip “nhận tội” trong quá trình điều tra vụ án
năm 2009, tôi đã nêu rõ rằng các đoạn chiếu trên truyền hình không
phản ánh chính xác toàn bộ nội dung và mạch ý tưởng trong phần
tường trình của tôi với cơ quan điều tra, vì đã bị cắt dán với mục
đích tuyên truyền. Các anh giải thích rằng, “cắt dán là bình thường,
giống như anh viết trên facebook vậy thôi (?)” Tôi không đồng ý và trả
lời, “biên tập các bài viết trên facebook khác với việc tường thuật
sai lệch có chủ đích.” “Hơn nữa, tôi nói tiếp, lúc tôi phản đối việc
đặt camera trong quá trình thẩm vấn, điều tra viên đã giải thích rằng
việc thu hình là để báo cáo cấp trên chứ không nhằm chiếu trên phương
tiện truyền thông đại chúng, nên tôi chấp nhận, nhưng cuối cùng các video
clip đó vẫn xuất hiện mà tôi không biết.” “Đó là sự man trá không
thể chấp nhận,” tôi kết thúc. Anh an ninh ở Bộ Công an bảo, “quay phim
lúc điều tra là bình thường.”
Tôi đành bật cười, chẳng lẽ tôi phải giải thích
với anh rằng quay phim là bình thường thật, nhưng tiết lộ các thước
phim ấy trong quá trình điều tra vụ án chính là sự tiết lộ hồ sơ
vụ án, một hành vi vi phạm luật tố tụng hình sự rõ ràng và công
nhiên của cơ quan điều tra. Sau này, tôi còn biết, một nhà ngoại giao
châu Âu, sau khi xem video clip về tôi năm 2009, từng bày tỏ quan ngại
rằng hành động đó đã vượt khỏi các chuẩn mực văn minh và quan niệm
pháp lý được thừa nhận rộng rãi trên toàn thế giới. Làm sao giải
thích cho các anh hiểu đây? Tôi thầm cầu Chúa ban phép mầu giúp tôi.
Buổi làm việc kéo dài từ 9 giờ đến quá 11 giờ
mới kết thúc. Tôi bước ra khỏi cổng đến nơi đỗ xe và chợt nghe văng
vẳng một giọng hát não nề từ đĩa nhạc phát to của quán cà phê
phía đối diện: “Đời là vạn ngày sầu, biết tìm vui chốn nào?” Ái
chà, tôi bỗng nhẩm đếm, còn đúng một năm nữa mới hết thời gian quản
chế. Vậy là còn 365 ngày sầu nơi chốn này!
0 comments:
Đăng nhận xét