Có căn cứ hay không để kết tội anh em ông Vươn giết người?

Đoàn Văn Vươn

Huỳnh Phan

Khi đọc bài “Khó miễn trách nhiệm hình sự cho ông Vươn” (tại đây!) do Vnmedia phỏng vấn luật sư Nguyễn Đăng Quang, Trưởng Văn phòng Luật sư Đăng Quang (Hà Nội) sáng ngày 28/2, tôi thấy không thể không viết vài điều về cáo buộc tội giết người của chính quyền đối với anh em Đoàn Văn Vươn.
 
Trong một nền luật pháp tiến bộ, mọi bị cáo đều được coi là không có tội trước khi có kết luận của toà án (hoặc kết luật chung thẩm, nếu có kháng án). Tôi không rành về hệ thống luật pháp nước ta nhưng với sự tự hào về chế độ ta “tốt đẹp gấp triệu lần chế độ tư bản” như nhiều nhà lãnh đạo tuyên bố, tôi nghĩ rằng hệ thống luật pháp Việt Nam chắc không thấp hơn chuẩn mực tối thiểu đó. Tuy nhiên, có lẽ quen được “định hướng” tư tưởng nên đa số ý kiến về vụ này từ lãnh đạo cho tới người dân bình thường, thậm chí cả luật sư bào chữa chỉ nói theo cáo buộc của chính quyền Hải Phòng mặc nhiên coi anh em Đoàn Văn Vươn đã phạm tội giết người trong lúc chính quyền chưa trưng ra được bằng chứng nào thuyết phục anh em họ Đoàn thật sự có hành động gây ra tội đó.

 
Một trong những cáo buộc có thể diễn đạt lại cụ thể là anh em họ Đoàn đã dùng súng hoa cải và mìn tự chế để thực hiện hành động giết người [‘thi hành công vụ’]. Lần theo những thông tin có được cho tới giờ mà phía chính quyền HP chính thức hoặc vô tình đưa ra, thử xem cáo buộc này hợp lí ở mức độ nào.
 
1. Cái được gọi là tang vật cho vụ giết người bằng súng hoa cải và mìn tự chế thu được tại hiện trường là dao cùn, bình ga (không kíp nổ) và dây điện rời (xem hình và các chú thích “vô tư” đi kèm) (!)

Ảnh Báo Hải Phòng, đăng trên VnExpress, với chú thích: “..dao, kìm dùng để gây án được tìm thấy“

Ảnh trên VnExpress với chú thích: “Tại hiện trường, cảnh sát thu 2 bình ga loại 12kg, nhiều dây điện, kíp nổ…” (không thấy kíp nổ và dây điện gắn vào bình ga-HP)

Ảnh Báo Hải Phòng, đăng trên VnExpress, với chú thích:”Trong đầm, công an tìm thấy bình ga có lắp kíp nổ nhưng chưa hoạt động.” (không thấy kíp nổ và dây điện dẫn-HP)

Bình luận: cáo buộc và tang vật tự nó đã mâu thuẫn lẫn nhau, chưa kể các tang vật lại là các vật dụng trong nhà mà gia đình nào hầu như cũng có và nhất là không thu được từ tay các bị cáo. Hoàn toàn không thấy súng hoa cải và mìn tự chế hay xác/mảnh mìn tự chế… như cáo buộc. Việc cưỡng chế này lại có sự chỉ đạo trực tiếp của một đại tá công an, hẵn là phải có kinh nghiệm trong việc thu thập tang vật, bảo vệ hiện trường nhưng thực tế lại hoàn toàn trái lại. Tang vật thì tào lao, còn hiện trường thì bị phá huỷ mất dấu vết.
 
2. Sáu người bị thương tại hiện trường, hiện nay đã xuất viện, hoàn toàn không có người nào chết trong vụ này.
 
Bình luận: cáo buộc giết người nhưng không có ai chết, chỉ có người bị thương thôi nhưng chưa biết vì sao bị thương, có phải do đạn hoa cải/mảnh mìn tự chế hay không, chưa thấy pháp y xác nhận. Do đó, cáo buộc như thế là cáo buộc càn, hoàn toàn phi logic. Nếu cáo buộc sử dụng vũ khí với ý định giết người thì có thể ít vô lí hơn một chút, tuy nhiên nếu thông tin rằng đạn hoa cải không có khả năng gây chết người (theo VnExpress ông Ca có kể rằng quan điểm của viện Khoa học hình sự rằng súng hoa cải không là vũ khí quân dụng nguy hiểm) cũng như thông tin ban đầu rằng mìn nổ làm 2 người bất tĩnh nhưng không có bị thương và vỏ bình ga không gây chết người (do làm bằng chất dẽo tổng hợp?) là đúng thì cáo buộc này cũng không có cơ sở còn cáo buộc giết người thì càng lố bịch hơn. Chưa kể các người bị thương này hoàn toàn có khả năng do dàn dựng (hãy xem tráo trở của lãnh đạo từ xã đến thành phố trong vụ này, đặc biệt là tráo trở của ông Thành trong vụ CLB Bạch Đằng) hoặc “quân ta bắn nhầm quân mình” vì lóng ngóng khi nghe có tiếng nổ (chưa kể đây là một tấp thể hỗ lốn hơn trăm người gồm công an, quân đội, dân sự làm sao có thể chỉ huy ăn khớp, phối hợp nhịp nhàng khi không có luyện tập trước).
 
3. Không có bị cáo nào bị bắt ngay tại hiện trường, chỉ có thông tin mù mờ rằng có 3 người con trai và 1 phụ nữ (lời ông Ca) và lúc chiếm lĩnh hiện trường thì chẳng có ai(?!). Trong khi có thông tin là ông Vươn đang đi khiếu nại ở nơi khác.
 
Bình luận: cáo buộc người dùng súng/mìn để giết người trong khi người không có một bằng chứng thuyết phục bị cáo đang có mặt ở hiện trường mà còn có chứng cớ đang ngoại phạm không thể nào nói khác hơn là vu vạ cho các vị cáo.

Rõ ràng chỉ với 3 điểm phân tích nêu trên, việc cáo buộc anh em nhà họ Đoàn tội giết người là hoàn toàn phi lí. Ngay cả, bây giờ nếu Công an trưng ra được súng hoa cải và mìn tự tạo cùng với giám nghiệm của khoa học hình sự rằng các vũ khí đó đã qua sử dụng và những người bị thương đúng là từ các vũ khí này thì cùng lắm chỉ có thể cáo buộc là “nổ súng [hoa cải]/mìn [tự tao] với ý định gây thương tích” vì 2 loại vũ khí này không gây chết người như có nêu ở trên. 
Dĩ nhiên, phía công tố phải chứng minh được là các bị cáo có ý định gây thương tích. Cũng xin mở ngoặc ở đây nếu bây giờ Công an có trưng ra được các tang vật này thì tính trung thực của chúng là rất đáng nghi ngờ bởi vì đây là 2 tang vật vô cùng cốt yếu, phù hợp với cáo buộc thì không có lí do gì để không cho thấy ngay từ lúc ban đầu và hơn nữa lại có dấu hiệu xoá chứng tích của phe cưỡng chế qua việc phá sập làm vỡ vụn ngôi nhà. Hoặc giả công an có thể trưng ra “tự thú” của các bị cáo thì dựa trên các dấu hiệu lật lọng, tráo trở, cưỡng ép của chính quyền Hải phòng và đặc biệt là của công an (hành vi xoá hiện trường, hành vi ép các bị can kí vào giấy in sẵn không mời thêm luật sư hoặc chỉ định luật sư, …) cho đến giờ thì khả năng bức cung là rất lớn.
 
Tóm lại, cho tới giờ này chưa có một bằng chứng nào thuyết phục là gia đình họ Đoàn đã nổ súng hoa cải và mìn tự chế vào đoàn cưỡng chế. Vì vậy, trong khi phát biểu, góp ý về vụ này tôi thiết tha kêu gọi mọi người cố tránh những cách viết như “anh Vươn nổ súng”, “tiếng súng hoa cải của ĐVV…” hay đại loại như vậy, vì viết như vậy là ta đã biến cáo buộc của công an thành sự thực, đã “cầm đèn chạy trước ô tô”, trước cả phán quyết của toà án. Ở các nước ngoài khi đưa những thông tin thế này người ta luôn luôn cẩn thận ghi là bị cáo buộc (alleged) hay theo cáo buộc (allegedly) kể cả khi bị cáo phạm tội quả tang, chứ không phải như trường hợp gia đình họ Đoàn “phạm tội” theo cáo buộc (và có khả năng là theo vu vạ) của công an) như phân tich ở trên. Nhân đây, phải nói tôi cũng lấy làm tiếc về việc cô Thương và Hiền đã sử dụng từ “khoan hồng” (có lẽ do sơ sót của luật sư tư vấn) trong đơn thỉnh cầu của mình. 
Bởi vì từ khoan hồng hàm chứa ý có tội và do đó nếu gặp phía công tố thiếu lương tâm, từ này có thể bị họ lợi dụng làm cơ sở kết tội tất cả các người liên quan kể cả bản thân 2 đương đơn.
 
Mặc dù, có sự lo ngại như vừa nêu nhưng tôi tin rằng công an (cấp trên, chứ không hi vọng gì ở công an HP) sẽ điều chỉnh tội danh và họ cũng không lợi dụng sự sơ sót về chữ nghĩa của những người dân ít học, đang trong tình trạng tinh thần không bình thường, để làm chứng cứ buộc tôi gia đình anh Vươn. Tôi cũng hết sức hi vọng họ làm rõ các văn bản chỉ định luật sư ‘trò hề” của các bị cáo. Bởi vì nếu giữ y tội danh (không có chứng cứ hợp lí như nêu trên), lợi dụng sơ sót chữ nghĩa (như từ “khoan hồng”…), lợi dụng văn bản của các bị cáo (có dấu hiệu khá rõ là bị cưỡng ép) thì quả là một sự bêu rếu, bôi đen luật pháp Việt Nam và có thể ảnh hưởng nặng nề tính chính danh của Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam gấp nhiều lần các nỗ lực của các thế lực thù địch vô hình.
 
Như đã nói ở trên, bài viết này chỉ nhằm đánh động với mọi người về tình trạng viết/phát biểu dựa trên cáo buộc hơn là trên sự kiện, đi ngược với nguyên tắc “mọi người được xem là không có tội trước khi có kết luận của toà án” hoàn toàn không có lợi cho gia đình anh Vươn. 

Vì thế, tôi chỉ nêu lên những điểm chính yếu không dẫn chứng cụ thể. Bạn đọc nào quan tâm đến phân tích chi tiết và dẫn chứng cu thể có thể tìm đọc thêm bài Một số khía cạnh hình sự của vụ án Tiên Lãng ( Tại đây!) – Hải Phòng của Hoàng Xuân Phú, một bài viết mà tôi nhất trí trên cơ bản.

http://quechoa.info/2012/03/02/co-can-c%e1%bb%a9-d%e1%bb%83-k%e1%ba%bft-t%e1%bb%99i-anh-em-ong-v%c6%b0%c6%a1n-gi%e1%ba%bft-ng%c6%b0%e1%bb%9di/#more-22635

DienDanCTM