Thơ Nguyễn Ðắc Kiên: Mỗi con chữ là sinh phần muốn ‘Sống’ trong cơn ‘đau đẻ’

Uyên Nguyên

Phóng viên Nguyễn Đắc Kiên đã bị cho nghỉ việc
vì phản đối Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Sự kiện nhà báo Nguyễn Ðắc Kiên bị cho nghỉ việc vì một bài viết phê bình tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam là ông Nguyễn Phú Trọng, đăng trên tờ báo Gia đình và Xã hội trong nước, dầu sao cũng là điều đáng mừng, hơn là điều anh từng tiên liệu và, hình như lúc nào cũng sẵn sàng:

nếu một ngày tôi phải vào tù,
thì chắc chắn là nhà tù cộng sản,
bởi vì tôi khao khát Tự do.
(tr.7)

Còn một ngày cầm viết, làm báo dưới chế độ mà người ta không cho anh nói thật, thì chuyện anh bị cho nghỉ việc có khác nhau chăng? Nhưng điều này chẳng có ý nghĩa gì to tát với anh cả, bởi ngay khi cần nói về sự thật, anh điềm nhiên nói rất đỗi bình thường:

…

có sao đâu,
đơn giản,
chúng ta sai.

quá khứ chấm hết vào hôm nay,
và ai cũng biết mai chưa là tận thế.

vậy nhận đi,
chúng ta sai.

chúng ta sai.
chúng ta làm lại.
cha ông mình chẳng đã làm lại mãi đấy thôi.
nhân loại ngàn đời cũng sai rồi làm lại.

sao phải nặng nề,
bám víu.
chúng ta sai.

độc đảng là sai,
đa nguyên là tiến bộ,
dân chủ tự do là quyền cơ bản Con người.

phản bội lẽ này,
chúng ta sai.
nhận đi!

đừng nói với tôi,
về Dân chủ Tự do.
khi nói thật,
vẫn phải ngoái đầu nhìn lại.

đất nước mình không có Tự do…
(tr.17, 18 và 19)

Trong một lời nhắn gởi với bằng hữu và độc giả thương mến sau ngày bị thôi việc, anh nói về sự bình thường đó một cách thiết tha:

Gửi tất cả các bạn. Đầu tiên cho tôi xin lỗi vì đã không thể trả lời mọi comment và tin nhắn của các bạn. Tôi cố gắng để add tất cả mọi người, hy vọng là có đủ thời gian. Dù có chuyện gì xảy ra, tôi chỉ mong các bạn hiểu cho một điều, tôi không muốn là anh hùng, không muốn là thần tượng. Nước ta đã có nhiều anh hùng, nhiều thánh thần quá rồi. Tôi sợ. Tôi chỉ nghĩ rằng, khi đất nước ta có tự do, dân chủ, các bạn sẽ thấy rằng, các bài viết của tôi là rất bình thường, nó thật sự bình thường, không có gì to tát cả. Tôi cũng xin các bạn đừng nặng lời phê phán Báo Gia đình & Xã hội nơi tôi đã làm việc, tôi hiểu và tôn trọng quyết định của lãnh đạo báo. Nếu ở cương vị của họ, có thể tôi cũng phải làm thế. Tôi hiểu là mọi thứ còn chưa bắt đầu. Cầu chúc an lành cho tất cả chúng ta.

Vậy điều gì thật sự là không bình thường? Câu hỏi đặt ra cũng chính là câu trả lời mà anh gởi gấm đến tất cả chúng ta ngay ở đầu tập thơ NHỮNG SỐ KHÔNG:

Cho hết thảy đồng bào tôi
nếu đọc hết tập thơ, bạn vẫn không suy tư,
tôi thất bại!
(tr.ii)

Phải chăng, sự không bình thường vì một đảng cầm quyền đang cày nát Ðất Mẹ, bằng ý thức hệ cộng sản:

dưới ngọn giáo
mang tên,
Ý thức hệ,
đất nước bị cầm tù.

Ý thức hệ,
đấu tố cha ông,
bỏ tù mọt gông,
bất cứ trái tim nào dám sống.

Ý thức hệ độc tài,
bội phản lẽ nhân sinh.

Ý thức hệ,
đẻ ra những điêu linh,
biến bệnh hoạn hoá ra lẽ thường tình.
người câm điếc hoá ra người biết sống.

quỳ gối, khom lưng ra kẻ ấy thiên tài.
dất nước tôi,
không còn thấy những hình hài,
nói dõng dạc tiếng Con người,
thuở ấu thơ mẹ dạy.

tội đấy phần ai,
ngoài mi,
Ý thức hệ độc tài.
(tr.25 và 26)

Giữa bao điều đã không bình thường như thế, ngòi viết của Nguyễn Ðắc Kiên hay của những ai mang tấm lòng như anh, một ngày bỗng trở nặng như cơn ‘đau đẻ,’ khó. Mỗi con chữ viết xuống, là bà mẹ mong chết để cứu chuộc sinh phần cho con.

lạy Chúa,
nếu cần,
xin hãy cho con chết,
chỉ cầu mong đứa bé bình an.
(tr.27)

Bấy giờ, ngòi bút của Nguyễn Ðắc Kiên, dù viết báo hay thơ, chữ nghĩa của anh là những sinh phần đang giẫy dụa khát khao sự Sống trên quê hương đã mất tự do:

ai đem bán – tự do?
cho anh hỏi:
“em ơi – còn không vườn vương hương – hoa khế,
mà tím – mà thương – mà nhớ quá – quê mình?”.
em cười lúng liếng – hoa xoan:
“con cò bay lả bay la.
bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng.
đồng quê chúng chiếm hết rồi.
thân em cũng bán chợ giời – tiếc không anh…”
(tr.14)

Lời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu mới thật là điều bất bình thường, và càng không bình thường khi tiếp tục hành động không bình thường, biến bệnh hoạn hoá ra lẽ thường tình trong xã hội Việt Nam ngày nay, nhằm áp đảo tiếng nói bình thường của nhân dân Việt Nam.

đừng nói với tôi,
về hiểu nhầm tai hại.
hãy nói thật đi,
chúng ta sai.
(tr. 17)

Ngày 26 tháng Hai, 2013
UYÊN NGUYÊN

nguồn: uyênnguyên's Blog