Hiện tượng lạ: cơn sốt tiền “ảo” Bitcoin

Quang Tường

Tác giả gửi đến DienDanCTM

Tiền ảo hay tiền tệ ảo (virtual money, virtual currency) không phải là điều gì mới lạ. Trên mạng internet trước đến nay đã có một số loại tiền tệ ảo lưu hành nhưng không phổ thông cho lắm. Gần đây có một loại tiền tệ ảo gọi là Bitcoin ngày càng được nhiều người biết đến và đang có một cơn sốt về loại tiền ảo này.

Bitcoin là gì?

Bitcoin là một loại tiền tệ ảo do một nhân vật bí ẩn có bí danh là Satoshi Nakamoto phát minh ra vào năm 2009. Theo Nakamoto cho biết thì ông tức bực với cơn khủng hoảng tài chánh năm 2008 do đó ông muốn sáng chế ra một loại tiền tệ độc lập với chính quyền. Loại tiền này sẽ không bị ảnh hưởng và bị tác động bởi chính giới, ngân hàng, tài phiệt. Bitcoin là tiền ảo, không phải là đồng tiền bằng kim loại cầm trong tay như các loại đồng tiền khác. Bitcoin chỉ là một dãy số mà bạn lưu trữ trong ví ảo
(virtual wallet). Nếu có Bitcoin, bạn có thể dùng nó để mua sắm, trả tiền cho dịch vụ y hệt như là sử dụng tiền thật. Khác với tiền đô la, euro, hay các tiền tệ khác, Bitcoin không có ngân hàng, chính quyền nào đứng đằng sau để bảo đảm. Với Bitcoin, mọi trao đổi là giữa đôi bên trực tiếp với nhau, nhưng tất cả các giao dịch này đều minh bạch và công cộng để tránh gian lận và tránh sự giả mạo.

Làm sao để có Bitcoin?

Có 2 cách. Cách đơn giản nhất là đổi tiền thật như đô la, euro để lấy Bitcoin. Có những trang web chuyên cung cấp dịch vụ đổi tiền này. Cách thứ hai là “chế tạo” ra tiền Bitcoin bằng máy tính qua những công thức phức tạp. Tuy nhiên không phải muốn “chế tạo” ra bao nhiêu Bitcoin cũng được. Các máy tính “chế tạo” Bitcoin phải đấu với nhau, máy nào thắng mới được quyền có Bitcoin. Và mỗi 10 phút mới có được một Bitcoin.

Tại sao Bitcoin lại được chú ý đến nhiều?

Có 2 lý do. Trước nhất là trị giá của Bitcoin tăng vọt lên tới mức mà giới tài chính cho là bong bóng. Trước đây một Bitcoin trị giá không đến một xu (Mỹ), nhưng vừa rồi một Bitcoin vọt lên hơn 200 đô la và hiện nay đang xê dịch trong khoảng 100 đô la. Tổng cộng trị giá của tiền Bitcoin đang lưu hành vào khoảng 1 đến 2 tỷ đô la. Vì thế mà người ta cho là Bitcoin là đơn vị đáng kể trong thị trường tiền tệ thế giới. Lý do thứ nhì có sự quan tâm đến Bitcoin đến từ khuynh hướng đang gia tăng của nhiều người không tin tưởng vào các chính quyền và hệ thống tài chánh quốc tế. Những cuộc khủng hoảng ở các quốc gia dùng euro như Tây Ban Nha, Ireland, Hy Lạp và gần đây nhất là Cyprus chỉ làm mất thêm niềm tin vào hệ thống ngân hàng và tài chính.

Tiền Bitcoin có ổn định không?

Những gì xảy ra vừa qua cho thấy là Bitcoin chưa ổn định. Có lúc trị giá của Bitcoin tụt 77% trong vòng 2 ngày, vì sự cố kỹ thuật với máy chủ. Có lúc hệ thống tiền Bitcoin bị “hư” vì máy chủ hoặc các hệ thống ví ảo bị hack. Cạnh đó còn có tính hợp pháp. Trước sau gì giới thẩm quyền Hoa Kỳ sẽ phải đối diện 2 vấn đề. Thứ nhất là tiền Bitcoin cạnh tranh với đồng đô la tại quốc gia Hoa Kỳ, điều này vi phạm luật liên bang. Thứ nhì là mọi giao dịch của Bitcoin ẩn danh, không thể truy nguồn ra. Điều này khiến nhiều kẻ gian, băng đảng sử dụng Bitcoin cho những việc mờ ám.

Tương lai Bitcoin ra sao?

Các nhà phân tích tài chính nghĩ rằng Bitcoin chỉ là một hình thức đầu tư kiểu cờ bạc, hơn là một loại tiền tệ nghiêm chỉnh. Nhiều người đầu tư cũng cùng suy nghĩ, đó là tại sao họ mua Bitcoin và giữ đó hơn là sử dụng nó. Nhưng tới lúc nào đó tình trạng đầu cơ tích trữ này sẽ khiến cho loại tiền tệ này trở nên vô nghĩa và sẽ sụp đổ.

Quang Tường tóm lược

Dựa vào nguồn của The Week, 04/26/2013