Chế độ độc tài lung lay vì giá dầu xuống

DienDanCTM - 3/12/2014

Trong 5 tháng vừa qua giá dầu hỏa trên thế giới đã bị tụt giảm hơn 1 phần 3, và nay xuống chỉ còn khoảng $70 mỹ kim một thùng. Nếu giá dầu tiếp tục duy trì ở mức này thì sẽ ảnh hưởng to lớn - cả tốt lẫn xấu - đến nhiều quốc gia trên thế giới. Và, nếu giá dầu tiếp tục xuống thấp hơn nữa thì những hậu quả địa lý chính trị trên một số quốc gia xuất cảng dầu có thể cực kỳ trầm trọng.

Giá dầu tuỳ thuộc vào sự dự đoán về tương lai cung và cầu của các tác nhân. Yếu tố dự đoán là đặc thù của thị trường dầu hoả, không giống như hầu hết những thị trường khác. Chẳng hạn, trên thị trường rau quả tươi, giá cả phải dựa trên sự quân bình giữa cung và cầu của lượng thu gặt hiện tại. Trong khi đó, những nhà sản xuất dầu hoả có thể ngừng cung cấp dầu nếu họ nghĩ rằng giá dầu sẽ tăng, và ngược lại có thể tung ra thị trường nhiều hơn nếu họ dự đoán rằng giá dầu sẽ đi xuống.

Giá dầu đang xuống thấp hiện nay phản ánh mức cầu tương lai thấp và mức cung gia tăng, và
phản ánh sự yếu kém của kinh tế, đặc biệt tại Âu Châu và Trung Quốc; và quan trọng hơn nữa, là sự thay đổi dài hạn của kỹ thuật làm gia tăng hiệu năng tiêu thụ dầu của xe hơi và việc sử dụng năng lượng mặt trời cũng như những nguồn năng lượng khác với dầu hoả.

Giá dầu xuống thấp có lợi cho Hoa Kỳ nhưng thiệt hại cho các quốc gia không phải là bạn của Hoa Kỳ và các nước đồng minh như Nga, Iran và Venezuela. Những nước này tùy thuộc nặng nề vào thu nhập từ việc bán dầu hoả để có tiền trang trải những chi phí của chính phủ trong những chương trình có tính cách mị dân để duy trì sự ủng hộ của dân chúng. Ngay cả nếu giá dầu nằm ở mức $75 hay $80 đô một thùng thì các quốc gia này cũng đã gặp nhiều khó khăn. 

Saudi Arabia và vài quốc gia vùng Vịnh, tuy là những nước sản xuất dầu quan trọng, lại không gặp trở ngại lớn vì tốn phí sản xuất dầu của họ rất thấp khiến họ vẫn có thể có lời khi bán dầu ở giá thấp hiện nay, thậm chí thấp hơn nữa. Thêm vào đó, với lượng tài chánh dự trữ khổng lồ họ có trong tay, họ có thể duy trì các sinh hoạt trong nước và trên trường quốc tế trong một thời gian dài vì họ đang chuyển đổi kinh tế để giảm thiểu sự lệ thuộc vào thu nhập đến từ dầu hoả.

Nếu giá dầu xuống thấp hơn nữa, chẳng hạn $60 đô một thùng, thì sẽ có hệ quả trầm trọng đối với 3 nước Nga, Iran và Venezuela vì họ sẽ không còn có đủ tài chánh để duy trì sự hỗ trợ của quần chúng.

Người ta tự hỏi là 3 chế độ độc tài này có thể tồn tại hay không nếu giá dầu tiếp tục xuống nữa.

Đây là tình trạng chung của những chế độ độc tài đang nạo vét tài nguyên quốc gia đem bán để nuôi sống guồng máy cai trị -- loại guồng máy không cần tài năng và tinh thần trách nhiệm mà chỉ cần tư tưởng "còn đảng còn mình"./.

Tài liệu tham khảo: http://www.marketwatch.com/story/cheap-oil-may-mean-regime-change-for-foes-of-the-us-2014-12-02?link=MW_home_latest_news