Hà Đình Nguyên
Có lẽ bài viết “Tại sao vội vã…”
có tính tổng quát, ngắn gọn, tương đối nêu lên được toàn cảnh quanh cuộc “Triển Lãm” CCRĐ. Tôi xin bày
tỏ thêm vài ý kiến.
Cuộc triển lãm làm bật lên ba chủ đề lớn:
- Cuộc Triển Lãm… và CCRĐ.
- Tại sao mở ra cuộc triển lãm?
- Cuộc triển lãm- CCRĐ 1953-1957
tưởng đã chôn vùi, bất ngờ được khai quật lên vào một thời điểm nhạy
cảm về chính sách đất đai của Đảng đang gặp nhiều khó khăn chồng chất, và chính
cuộc triển lãm đã vô tình kích hoạt nó lên để phơi bày trong xã hội và trên thế
giới mạng ở một quy mô rộng lớn về bản chất và sự thật của sự kiện, như nó chưa
từng được biết đến một cách đầy đủ và công khai về chiều sâu và diện rộng đến
thế, đã thu hút cả những thế hệ chưa từng biết đến, những thế hệ đã biết thì
biết sâu sắc hơn. Cuộc triển lãm đã đạt một nội dung quá súc tích tuy ngoài
mong đợi!
- Tại sao mở ra cuộc triển lãm, là
một câu hỏi không kém quan trọng: Tại sao có chủ trương mở ra cuộc triển lãm
nầy? Các cách lý giải đếu khó thỏa mãn. Người ta đặt ra các hoài nghi:
(a) hoặc do có kẻ “phá hoại” đảng từ trong
đảng, hoặc
(b) còn tồn tại trong đảng một thứ tư tưởng
Maoisme, kiểu CCRĐ, hoặc
(c) do tầm nhìn quá kém của những người chủ
trương và những lãnh đạo cao hơn tán thành chủ trương triển lãm nầy, qua cách
giải thích khá vô tư của ông Viện trưởng Bảo tàng Nguyễn Văn Cương.
Ít có người nêu lên ý kiến tán đồng
(a) và (b) có lẽ xuất phát từ lòng lương thiện, phần đông nghiêng về giải
đáp (c) có lẽ dễ chịu hơn, vì chẳng qua, đây là tầm nhìn chưa tới.
Có người nhận xét đơn giản: Làm triển lãm để
có “công trình” mới có cách bỏ túi! Nếu thế thì đơn giản quá, có khi oan cho
ông Viện trưởng chăng! Tuy nhiên, có nhiều chuyện đơn giản nho nhỏ tương tự,
nhưng có thật ít ai ngờ tới, mà tác hại vô cùng lớn. Những chuyện làm lợi không
bằng hại liên quan đến “mặt trận” đấu tranh tư tưởng của bộ máy tuyên huấn,
tương tự cuộc triển lãm, là việc thuê 900 tay bút, gọi là dư luận
viên, chuyên trách việc hướng dẫn dư luận chống lại tiếng nói khác tiếng
nói của Đảng trên mạng internet, đóng vai thế thân cho các nhà tuyên huấn chính
thống. Vâng, họ chỉ làm công việc thóa mạ, vu khống, chửi bới, đe dọa… thay vì
đối thoại với lý lẽ ôn tồn và có sức thuyết phục. Họ đã hành xử bằng ngòi bút
theo phong cách của những lực lượng trấn áp “mặc áo thường” bên cạnh sắc phục
công an trên đường phố. Cuộc triển lãm một chiều, dù nói cách nào thì cũng chỉ
bộc lộ với người quan tâm một cảm nhận “bạo lực”, xứng tầm với hai chữ “ác
ghê”! Một cuộc “triển lãm về sự ác ghê” của Cộng sản thay cho “địa chủ ác ghê”,
thì đúng hơn.
Công việc trọng đại mà đảng CSVN giao cho bộ
máy Tuyên huấn, điển hình như cuộc “Triển lãm CCRĐ”, hay đội ngũ “900 DƯ LUẬN
VIÊN”, đều đã đem lại thành quả bất ngờ, là những con số âm to tướng, mà hằng
ngày nó tích tụ, cũng như hằng vạn thứ khác, tạo nên “thế lực thù địch”, chứ
không phải thế lực thù địch từ trên trời rơi xuống. Những chuyện đơn cử tượng
trưng trên đây chỉ là vài mảng màu trong muôn vàn cái đó đây cùng “tông” màu
của bức tranh tổng thể XHCN mà đấng đứng đầu Mohammed Nguyễn Phú Trọng “tiên
tri” bằng tầm nhìn “xuyên thế kỷ” của mình, rằng “cuối thế kỷ nó cũng chưa thể
hoàn thiện”.
Đó cũng là minh thị chỉ số IQ của thời đại.
Giá như với âm mưu của (a) và (b) thì còn đỡ
tệ, vì ít nhất nó rõ ràng, nhưng còn tầm nhìn như (c) thì quả là mù
mịt! Cá cắn câu biết đâu mà gỡ. Chim vào lồng biết thuở nào ra! Lưỡi câu
của Bắc Kinh, chiếc lồng Chủ nghĩa xã hội.
- Cách đóng cửa cuộc triển lãm?
Dĩ nhiên việc đóng hay mở cánh cửa của Viện
bảo tàng Quốc Gia (chứ không phải của tỉnh, thành) là chuyện đơn giản hằng ngày
của nhân viên gác cửa, không có gì thắc mắc. Nhưng làm sao đóng lại cánh cửa vô
hình của những thứ vô hình đã bay ra, như sự hồi tưởng vừa được kích hoạt, như
sự đau khổ vừa mới khơi lên, như tri thức về một lịch sử, và những gì liên quan
đến nó…, và những động cơ của sự “mở” là gì, và có “đóng” lại được cái động cơ
ấy không?
Hay nhà nước chỉ quan tâm thuần túy về mặt cơ
học, việc đóng và mở chỉ là những động tác? Đùng đùng mở ra, thình lình đóng
lại. Không một lời xin lỗi, không một văn bản giải thích - chỉ đơn giản một lời
tuyên bố của một nhân viên: vì lý do ánh sáng, thế hết! Họ không cẩn trọng với
việc làm của mình và coi thường dân chúng, cũng như việc múa bút hằng ngày của
900 dư luận viên.
Cuộc CCRĐ hồi ấy đã kết thúc bằng những lời
xin lỗi công khai của ông Võ Nguyên Giáp, đại diện cho Chính phủ và Đảng, cùng
với nước mắt của ông Chủ tịch Hồ Chí Minh, với sự giáng chức vụ của ông Trường
Chinh - thật giả không ai biết - nhưng nó minh bạch, và dù sự minh bạch ấy trên
thực tế chưa thỏa đáng, mà cũng khó thỏa đáng - nhưng không cách nào khác là sự
xin lỗi chân thành và phải minh bạch cái đúng và cái sai. Nếu Đảng xưa chưa
minh bạch thì Đảng nay lẽ ra càng phải làm rõ hơn, đầy đủ hơn, thay vì toan
tính bào chữa, màu mè nâng lên giảm xuống, bóp méo thành tròn, uốn thẳng thành
cong… một cách không che giấu được ai. Các ông ở cấp lãnh đạo từ trên ông Viện
trưởng trở lên, thì nín khe, như không biết, như việc của ai.
Mới đây, mọi người còn nhớ chuyện của người
Nhật, họ công khai giữa trời, trang nghiêm quỳ thành hàng và lớp lớp, để xin
lỗi tiền nhân của họ đã xúc phạm những người phụ nữ Hàn Quốc trong chiến tranh
thế giới thứ hai nhằm phục vụ nhu cầu tình dục của những người lính trẻ, dù sao
cũng là vấn đề của nhân sinh, chưa phải là chuyện giết chóc. Thế mà CCRĐ, là
một sự hận thù vô cớ, bịa đặt để hành hạ thể xác và nhân phẩm rồi đem giết theo
cách mà nạn nhân đau đớn nhất. Họ van xin về cái lỗi của sự vu khống, chứ không
hề đối kháng. Họ bị giết sau khi bị trải qua sĩ nhục, như những tù binh của IS
bị giết mà không bị làm nhục, nhưng họ không hề là những người lính thất trận.
Họ là đồng bào mình, họ cũng chính là ân nhân của mình. Tôi được xem những hình
ảnh bi thương thảm thiết, cùng với những chữ “long trời lở đất” mà chẳng hiểu
cái lớn lao vĩ đại đó ở đâu, với ý nghĩa nào! Tại sao lòng thù hận lại được
gieo trồng và đưa lên ngôi báu? Lẽ ra, cả 3 triệu đảng viên của đảng CS hôm
nay, nên bắt chước người Nhật…
Thế mà ngay cái cách “đóng cửa” cuộc triển lãm
cũng không đứng đắn, huống chi là! Lấp liếm, lập lờ là một phong cách?
Trong bài viết: “Vì sao vội vã đóng cửa…”,
cuối bài tác giả có nhắc lại phát biểu của một người con địa chủ bị bắn oan,
khi xem triển lãm: “Nếu bây giờ có CCRĐ, tôi sẽ là đao phủ” với lời phê bình
rằng: “cái tư duy trả thù kiểu mạng phải đổi lấy mạng (ấy) chắc không còn
chỗ đứng trong thế giới văn minh ngày nay”.
Tôi hoàn toàn đồng ý với nhận xét của tác giả,
song với người trong cuộc - tôi thì hoàn toàn không dính líu gì, và không biết
trực tiếp về CCRĐ - không dễ vượt qua, khi mà phía bên lỗi lầm chưa bày tỏ sự
nhận biết chân thành điều mà họ gây ra. Phong trào căm phẫn của người Hàn Quốc
đối với người Nhật, sau cái xin lỗi chân thành, công khai, chính danh ấy, đã
dịu xuống với sự thông cảm sâu sắc của những người hôm nay, về thế hệ đã qua,
về bối cảnh lịch sử của chiến tranh, để có thể chung sống hòa bình thân thiện.
Một cái văn hóa không biết xin lỗi, có khi chỉ
vì một sự va quẹt xe ngoài đường đã trở thành cái chết. Một đứa trẻ học sinh
lấy trộm một cuốn sách đã bị bảo vệ bắt, trói lại, cột căng ra, trưng bày trong
tiệm sách với hàng chữ treo trên người “kẻ ăn cắp”. Đó là cái nghiệt ngã của
một thứ “văn hóa” bắt chước! Xin nhắc lại một chuyện cũ ở Sài Gòn, một cậu bé
nhà nghèo, lang thang trên phố Lê Lợi, ghé vào nhà sách Khai Trí đánh cắp cuốn
sách trẻ em, bị ông chủ bắt được. Ông dẫn em lên lầu khuyên nhủ, cậu bé xin lỗi
và được ông tặng cho hai cuốn mang về. Sau 30 năm di cư sang nước ngoài, ông
chủ quay về, ông tìm gặp và xin chữ ký một nhà thơ mà có bài thơ ông ái mộ. Ông
chủ đã bất ngờ một cách hạnh phúc gặp lại cậu bé ăn cắp sách ấy, chính là nhà thơ
Đỗ Trung Quân.
Tôi muốn nói về cái văn hóa xin lỗi, tôi cũng
rất tin tưởng về cái văn hóa giàu nhân ái của Việt Namthuần khiết, về cái
đạo đức truyền thống trong dân gian không lai tạp. Tôi chưa từng nhìn thấy, hay
nghe kể lại những câu chuyện truyền khẩu nào từ xa xưa ở các thôn làng
Việt Nam về những câu chuyện tương tự như cảnh “đấu tố”. Tôi muốn nói
về cái văn hóa “đấu tố”, về cái triển lãm người sai phạm ở tiệm sách, hoặc bị
đem đi diễu ở phố để làm nhục, rằng cái đó chỉ có ở Tàu, mà là Tàu của Mao. Và
là Mao Cộng Sản.
Cái hận để “mạng đổi lấy mạng” ít ai muốn làm,
mà không thể làm được trong một bối cảnh rộng lớn, và đời người thì ngắn ngủi.
Nhưng cái hận về một lẽ phải thì ai ai cũng đồng tình, dù sống chết cũng chưa
nguôi.
Tôi hiểu lời nói của ông ấy theo cách hiểu của
tôi. Và lời nói của ông ấy cũng có tác dụng tích cực, là biểu thị lòng căm giận
với cái bất công, không phải để đòi mạng, mà là để hiểu, để dừng lại không gây
thêm nữa cái ác, cái độc tài, cái bất công, là để làm cho sự căm phẫn được dịu
xuống, được an ủi, thay cho “học thuyết” thế lực thù địch đang được sử
dụng, được đề cao, chỉ tạo thêm đối kháng và tích lũy căm thù.
Tôi tự hỏi đến khi nào thì đảng CSVN thôi gọi
mình là “Đảng Ta” một cách quá đổi tự hào và bất cân xứng, với thành tích tự ca
ngợi như cuộc triển lãm “long trời lở đất”, và chừng nào mà đảng bỏ đi được cái
khẩu hiệu “thế lực thù địch” không một lợi ích gì cả, để đừng phải ca cẩm bài
ca mị “sợ mất niềm tin của nhân dân”.
Cánh cửa phòng triển lãm thì đã khép lại, nhưng
cuộc triển lãm thì còn đang mở ra chưa hề chấm dứt, cho đến khi có một sự xin
lỗi trang trọng và ngang tầm để khép lại thật sự, vì nó đã lỡ mở ra! Một của nợ
mà đảng CSVN phải biết cách trả và trả một cách chân thành./.
HĐN
0 comments:
Đăng nhận xét